Μέσα από το "The Future of Management", o Gary Hamel με τρόπο πρωτοποριακό αλλά παράλληλα, πρακτικό και ανθρωπoκεντρικό, αγγίζει το θέμα της καινοτομίας σε έναν τομέα, στον οποίο λίγοι στο παρελθόν έχουν αναφερθεί: την καινοτομία στον τρόπο διοίκησης μιας εταιρείας (management innovation).

Προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος, ανθρώπινα χαρακτηριστικά όπως η δημιουργικότητα, το πάθος και η πρωτοβουλία πρέπει να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα, σε μεγάλο βαθμό εντός των εταιρειών (εξυπνάδα, επιμέλεια, υπακοή). Και για να συμβεί αυτό, απαιτείται καινοτομία σε ένα στοιχείο που μέχρι τώρα έχει παραβλεφθεί.

Όπως ο συγγραφέας αναλύει, ενώ οι εταιρείες έχουν κατανοήσει την ανάγκη ανάπτυξης καινοτομιών στα τρία από τα τέσσερα βασικά «στοιχεία» μια εταιρείας (προϊόντα, τρόπος λειτουργίας και στρατηγική) και έχουν αναπτύξει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, στο θέμα του management συνεχίζουν να ακολουθούν πρακτικές και μεθοδολογίες του προηγούμενου αιώνα.

Κατά το Hamel επιτυχημένες εταιρείες είναι αυτές, που καινοτομούν περισσότερο από τις άλλες. Και οι πλέον καινοτόμες εταιρείες του 21ου αιώνα πρόκειται να είναι αυτές που θα καινοτομήσουν και στις πρακτικές του management. Αυτές οι πρακτικές συμπεριλαμβάνουν τις διαδικασίες σχεδιασμού, κατάρτισης προϋπολογισμού, προσλήψεων, κινήτρων, διοίκησης της απόδοσης κ.λπ. Με άλλα λόγια, το «μέλλον» ανήκει στις «καινοτόμες πρακτικές διοίκησης».

Το επιχείρημα αυτό, υποστηρίζεται με παραδείγματα παγκοσμίως αναγνωρισμένων εταιρειών, οι οποίες τόλμησαν να διαφοροποιήσουν τις πρακτικές διοίκησης που χρησιμοποιούσαν για χρόνια, προκειμένου να οδηγηθούν στην επιτυχία: Whole Foods Market, W.L. Gore, Google, κλπ. Ο Hamel εστιάζει την προσοχή του στο πώς αυτές οι εταιρείες επινόησαν σήμερα τις βέλτιστες πρακτικές του αύριο. Αντιπαραθέτει έξυπνα «μια καινοτόμο πρόκληση για το management» με μια «ξεχωριστή πρακτική διοίκησης» από κάθε μια εταιρεία.

Τα παραδείγματα αυτά οδηγούν στην εισαγωγή εννοιών όπως:

  • ο «πόλεμος» σε προηγούμενες πρακτικές (αμφισβήτηση παλαιών πρακτικών ως μέθοδος ανακάλυψης νέων),
  • η αναγκαιότητα – έκταση του «ελέγχου» ως διοικητική αρμοδιότητα,
  • η ανάγκη «μετάλλαξης» του management DNA (εξέλιξη σε κάτι καλύτερο μέσω «μεταλλάξεων και επικράτηση του ικανότερου»),
  • η «δημοκρατία», ως συμμετοχή τόσο στη λήψη αποφάσεων όσο και για το τελικό αποτέλεσμα και
  • η «κοινωνικότητα», ως έννοια διαφορετικότητας και ανταλλαγής ιδεών μέσα από την οποία δύναται να βρει κανείς καινοτόμες λύσεις και ιδέες.

Η κατανόηση των παραπάνω εννοιών και η υιοθέτησή τους στο βαθμό που είναι εφικτό σε κάθε εταιρεία, είναι αυτές που οδηγούν στην ανακάλυψη των μελλοντικών πρακτικών διοίκησης (κατά τη γνώμη μου το πλέον ενδιαφέρον σημείο του βιβλίου).

Τέλος μέσα από δύο διαφορετικά παραδείγματα (ΙΒΜ & Best Buy), o Ηamel παρέχει μια σειρά «μαθημάτων» σχετικά με το τι πρέπει κάνεις να πετύχει ή να αποφύγει στην προσπάθειά του να καινοτομήσει σε ότι αφορά στις πρακτικές διοίκησης. Και, φυσικά, μας δίνει τη δική του άποψη για το «μέλλον» του management, το οποίο «μοιάζει με το διαδίκτυο» σε ότι αφορά στις διαστάσεις της καινοτομίας, προσαρμοστικότητας και δέσμευσης – συμμετοχικότητας που το Internet εμπεριέχει.

Συνοψίζοντας, θα έλεγα ότι το συγκεκριμένο βιβλίο προσφέρει στον αναγνώστη μια εντελώς καινούργια και ενδιαφέρουσα θεώρηση για τις πρακτικές του management. Σε πολλά σημεία ταυτίζεται με πρακτικές και προσεγγίσεις, που διεθνείς συμβουλευτικές εταιρείες στο χώρο του HR προτείνουν πλέον ως «λύσεις» μέσα από προγράμματα Organizational Effectiveness & Leadership Transformation.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί τη βάση προκειμένου ο αναγνώστης να ξεφεύγει από την ανάγνωση «συνταγών επιτυχίας» και να ανακαλύψει από μόνος του το δικό του “Future of Management”.

“Για πρώτη φορά από την αυγή της βιομηχανικής εποχής, ο μόνος τρόπος να αναπτύξεις μια εταιρεία που να ταιριάζει στο μέλλον είναι να χτίσεις αυτή που θα ταιριάζει ταυτόχρονα και στα ανθρώπινα όντα. Ένα μοντέλο διοίκησης που τιμά, προασπίζει και εκμαιεύει την ανθρώπινη πρωτοβουλία, δημιουργικότητα και παθός -συστατικά απαραίτητα για την επιτυχία στη νέα χιλιετία”, Gary Hamel.

Gary Hamel, Harvard Business School Press, 2007, σελ. 250