Πως η πρώτη εντύπωση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά, όχι μόνο τη διαδικασία της πρόσληψης, αλλά και την μετέπειτα διαχείριση της εργασιακής απόδοσης.
Δίχως αμφιβολία, η ανθρώπινη φύση χαρακτηρίζεται από την τάση να διαμορφώνει εκτιμήσεις βασιζόμενη στην πρώτη εντύπωση. Συχνά, όταν κάποιος συναντά ένα άτομο που του προκαλεί μία θετική πρώτη εντύπωση, τείνει να αγνοεί τα αρνητικά χαρακτηριστικά του και να εστιάζει αποκλειστικά στα θετικά. Αυτό το φαινόμενο, γνωστό ως «Halo effect» ή -όπως είναι γνωστό στην ελληνική του εκδοχή- το φαινόμενο του «φωτοστέφανου», δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο και τον χώρο της εργασίας. Μάλιστα, μπορεί να καθορίσει -σε μεγάλο βαθμό- όχι μόνο τις αρχικές αποφάσεις πρόσληψης αλλά και τις αξιολογήσεις απόδοσης ενός εργαζόμενου.
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ HALO EFFECT ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ
Στον τομέα των προσλήψεων, η επίδραση του φαινομένου του «φωτοστέφανου» αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική. Όταν ένας recruiter συναντά έναν υποψήφιο ο οποίος του δημιουργεί μία εξαιρετικά θετική πρώτη εντύπωση, συχνά εστιάζει αποκλειστικά στα θετικά του χαρακτηριστικά, παραμελώντας τα αρνητικά στοιχεία. Για παράδειγμα, όταν ένας υποψήφιος παρουσιάζεται ιδιαίτερα περιποιημένος και εκπέμπει αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, υπάρχει η τάση να θεωρείται αυτόματα ως έξυπνος και αξιόπιστος. Το αποτέλεσμα αυτής της πρώτης εντύπωσης μπορεί να έχει καθοριστική επίδραση κατά τη διαδικασία τελικής επιλογής υποψηφίων, με αποτέλεσμα να μην διακρίνονται και επιλέγονται πάντα οι πλέον κατάλληλοι για τη θέση. Παράλληλα, το Halo effect μπορεί να επηρεάσει τον υπεύθυνο προσλήψεων και κατά τη διαδικασία αξιολόγησης βιογραφικών σημειωμάτων και αιτήσεων εργασίας. Για παράδειγμα, όταν ένας υποψήφιος έχει αποφοιτήσει από ένα αξιόλογο εκπαιδευτικό ίδρυμα ή έχει προηγουμένως εργαστεί σε μία καταξιωμένη εταιρεία, ενδέχεται να δημιουργήσει μία θετική εικόνα για το σύνολο της αίτησής του, η οποία δεν ανταποκρίνεται κατ΄ ανάγκη στην πραγματικότητα. Μόλις διαμορφωθεί μία ευνοϊκή εντύπωση για έναν υποψήφιο, οι recruiters υποσυνείδητα αναζητούν λόγους για να διατηρήσουν αυτήν τη θετική αξιολόγηση, πιθανόν παραβλέποντας την έλλειψη άλλων ζητούμενων προσόντων ή δεξιοτήτων.
ΤΟ HALO EFFECT ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ
Ο αντίκτυπος του φαινομένου του «φωτοστέφανου» δεν περιορίζεται μόνο στη διαδικασία πρόσληψης, αλλά επεκτείνεται και στη διαχείριση της εργασιακής απόδοσης. Όταν ένας manager έχει δημιουργήσει μία υπερβολικά θετική γνώμη για έναν εργαζόμενο, αυτό μπορεί να επηρεάσει την αντικειμενικότητά του όσον αφορά στην αξιολόγηση της απόδοσής του. Αυτή η προκατάληψη μπορεί να τον οδηγήσει σε αναίτια ειδική μεταχείρισή του, προάγοντας ενδεχομένως έναν εργαζόμενο που δεν το δικαιούται. Από την άλλη πλευρά, ένας υπερβολικά επικριτικός manager μπορεί να ασκεί micromanagement στους εργαζομένους για τους οποίους δεν έχει σχηματίσει τόσο θετική εντύπωση, εμποδίζοντας τις πιθανότητές τους για προαγωγή ή νέες ευκαιρίες σταδιοδρομίας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Στο διαρκώς ανταγωνιστικό περιβάλλον της εργασίας, το Halo Effect υπενθυμίζει ότι η πρώτη εντύπωση όχι μόνο μπορεί να είναι παραπλανητική, αλλά και πως οι βιαστικές και επιφανειακές κρίσεις μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες, τόσο στην αποδοτικότητα όσο και στη βιωσιμότητα των οργανισμών. Για να λαμβάνουν οι εταιρείες πιο ακριβείς αποφάσεις πρόσληψης και να πραγματοποιούν δίκαιες αξιολογήσεις απόδοσης, απαιτείται προσεκτική διαχείριση του φαινομένου. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να λάβουν μέτρα, ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκαταλήψεις που μπορεί να προκύψουν από το φαινόμενο και να προάγουν ένα πιο δίκαιο και αντικειμενικό εργασιακό περιβάλλον. Η χρήση δομημένων συστημάτων αξιολόγησης απόδοσης αλλά και επιλογής υποψηφίων, που βασίζονται σε σαφή, διαφανή και αντικειμενικά κριτήρια, μπορεί να βοηθήσει σε αυτήν την κατεύθυνση.
