Το παράδοξο της έλλειψης ταλέντων εν έτει 2009

Σε υψηλά επίπεδα, αν και αισθητά μειωμένο σε σχέση με το 2008, παραμένει το πρόβλημα της έλλειψης ταλέντων στην Ελλάδα σύμφωνα με την ετήσια έρευνα της Manpower.

Σχεδόν τέσσερις στους δέκα (37%) εργοδότες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σήμερα δυσκολία στην κάλυψη διαθέσιμων θέσεων εργασίας, εξ αιτίας της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Manpower. Το ποσοστό αυτό -αν και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο από το 47% του προηγούμενου έτους- παραμένει υψηλό, τόσο σε σχέση με τα δεδομένα της τοπικής αγοράς εργασίας, η οποία εμφανίζει πτωτικές τάσεις, όσο και με τον παγκόσμιο μέσο όρο. H έρευνα διεξήχθη για 2η συνεχόμενη χρονιά στη χώρα μας και για 4η σε παγκόσμιο επίπεδο. Στη μελέτη, που υλοποιήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2009, συμμετείχαν 39.000 επιχειρήσεις από 33 χώρες. Το ελληνικό δείγμα αριθμεί 750 άτομα.

Ο παγκόσμιος μέσος όρος των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα στελέχωσης για το 2009 διαμορφώνεται στο 30% μειωμένος μόνο κατά 1% από την αντίστοιχη περσινή έρευνα. Τις μικρότερες διαχρονικές διακυμάνσεις αναφορικά με τα προβλήματα εξεύρεσης κατάλληλου προσωπικού τις συναντούμε στις χώρες τις Ασίας και του Ειρηνικού ενώ πτώση ρεκόρ της τάξης του 34% μέσα σε τέσσερα χρόνια παρατηρείται στην Αμερικανική ήπειρο.

Το παράδοξο είναι ότι παρά το γεγονός ότι τόσο η παγκόσμια όσο και η ελληνική οικονομία βρίσκονται σε ύφεση και η ανεργία (ειδικά σε ορισμένες χώρες) αυξάνεται απειλητικά, οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στρατολόγησης. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αν και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν εργασία σήμερα δε διαθέτουν τις δεξιότητες που κρίνονται απαραίτητες ,ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των θέσεων.

Περιζήτητες ειδικότητες
Οι Έλληνες εργοδότες δήλωσαν ότι η θέση που δυσκολεύονται περισσότερο να καλύψουν φέτος είναι αυτή του Πωλητή. Για το 2008 οι πωλητές βρίσκονταν στην τέταρτη θέση της ίδιας κατάταξης. Σύμφωνα με την έρευνα για την έλλειψη ταλέντων ο κλάδος των Πωλήσεων παρουσιάζει σημαντικό έλλειμμα σε σχέση με τη ζήτηση, καθώς στην πρώτη δεκάδα των δυσεύρετων ειδικοτήτων συναντάμε φέτος και αυτή των Διευθυντών Πωλήσεων (Sales Managers).

Προβλήματα, όμως, αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και κατά την πρόσληψη τεχνικών (κυρίως παραγωγής / λειτουργίας και συντήρησης), διοικητικού προσωπικού, λογιστών και χρηματοοικονομικών υπαλλήλων καθώς και προσωπικού IT. Ένα ακόμα περίεργο εύρημα της έρευνας είναι ότι αν και ο τουριστικός κλάδος είναι από αυτούς που γνωρίζουν τις μεγαλύτερες οικονομικές δυσχέρειες λόγω κρίσης, φέτος στην πρώτη δεκάδα των δυσεύρετων ειδικοτήτων εμφανίζονται οι υπάλληλοι εστιατορίων και ξενοδοχείων. Αντιθέτως το 2008, μια ομολογουμένως καλύτερη χρονιά, ο συγκεκριμένος κλάδος δε συμπεριλαμβανόταν στις πρώτες θέσεις της λίστας των θέσεων που δύσκολα στελεχώνονται.(βλ. Πίνακα 1).

Εκτός των συνόρων, τα πράγματα δεν είναι πολύ διαφορετικά, καθώς οι πωλητές είναι η υπ’αριθμόν δύο πιο δυσεύρετη ειδικότητα ενώ ακολουθούν οι τεχνικοί, οι πτυχιούχοι μηχανικοί και το διοικητικό προσωπικό. Πάντως, οι εργοδότες σε παγκόσμιο επίπεδο δυσκολεύονται περισσότερο να προσελκύσουν εξειδικευμένους χειρώνακτες (ευρεία γκάμα θέσεων εργασίας που απαιτούν από τους εργαζόμενους να διαθέτουν εξειδικευμένες δεξιότητες, οι οποίες αποκτώνται από τη θητεία τους ως μαθητευόμενοι τεχνίτες. Παραδείγματα αντίστοιχων θέσεων αποτελούν οι ηλεκτρολόγοι, ξυλουργοί, επιπλοποιοί, κτίστες και υδραυλικοί) (βλ. Πίνακα 2).

Ζητήματα στελέχωσης στην περιοχή EMEA
Οι Έλληνες εργοδότες μαζί με τους Ρουμάνους, τους Πολωνούς και τους Ελβετούς είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα προσέλκυσης στελεχών με τις απαραίτητες δεξιότητες στη γηραιά ήπειρο. Ο δείκτης έλλειψης ταλέντων στην περιοχή ΕΜΕΑ αγορά έχει υποχωρήσει κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος αγγίζοντας το 25%, ως αποτέλεσμα της κρίσης και της ανόδου της ανεργίας. Μάλιστα, αν συγκριθεί με το αντίστοιχο εύρημα της έρευνας του 2006 η πτώση φτάνει το 14%. Ο μέσος όρος αυτός είναι χαμηλότερος από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Στο πλαίσιο της γεωγραφικής περιοχής EMEA της μελέτης συμμετείχαν περισσότεροι από 15.000 εργοδότες από 17 χώρες (η πλειοψηφία των οποίων ευρωπαϊκές).

Οι περιοχές με το μεγαλύτερο πρόβλημα
Οι εργοδότες, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα εξεύρεσης προσωπικού στον κόσμο φαίνεται είναι οι Ρουμάνοι (62%), οι Ταϊβανέζοι (62%), οι Περουβιανοί (56%), οι Ιάπωνες (55%), οι Αυστραλοί (49%) και όσοι  δραστηριοποιούνται στην Κόστα Ρίκα (48%) και την Πολωνία (48%). Αντιθέτως το πρόβλημα της έλλειψης ταλέντου εμφανίζεται μικρότερο στην Ιρλανδία (5%), την Ισπανία (8%), το Ηνωμένο Βασίλειο (11%) και την Κίνα (15%).

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το 2009 το πρόβλημα της στελέχωσης, αντί να μειωθεί στην Αμερικανική Ήπειρο, η οποία έχει δεχτεί ισχυρό πλήγμα από την οικονομική ύφεση δείχνει ότι εντείνεται. Συγκεκριμένα, αν και το 2008 το 28% εργοδοτών εξέφραζε δυσκολία κάλυψης θέσεων εργασίας, το 2009 το ποσοστό αυτό σκαρφάλωσε στο 36%. Πάντως, οι επιχειρήσεις του Καναδά και των ΗΠΑ δείχνουν να αντιμετωπίζουν το μικρότερο πρόβλημα με 24 και 19% αντίστοιχα.

Εντυπωσιακή μείωση των επιπέδων δυσκολίας εντοπισμού προσωπικού σε σύγκριση με το 2008 καταγράφηκε στο Χονκ Κόνγκ (πτώση 24 ποσοστιαίων μονάδων), τη Νορβηγία (21% μείωση), την Τσεχία και τη Σιγκαπούρη (20%) καθώς και στην Ισπανία (19%).