Σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο, ο εργοδότης έχει την υποχρέωση να πληροφορεί τον τηλεργαζόμενο για την πολιτική της επιχείρησης, όσον αφορά στην υγεία και την ασφάλεια στην εργασία.
Η τηλεργασία αποτελεί μία ειδική μορφή απασχόλησης, η οποία αναγνωρίσθηκε από την ελληνική νομοθεσία με τον Ν. 2639/1998. Έπειτα, με τον Ν. 3846/2010 ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο η από 16.07.2022 Ευρωπαϊκή συμφωνία-πλαίσιο για την τηλεργασία και θεσπίστηκαν τα γενικά πλαίσια λειτουργίας της. Το 2020, λόγω του υψηλού υγειονομικού κινδύνου εξαιτίας της πανδημίας του ιού covid-19, η τηλεργασία αναδείχθηκε σε ένα από τα πιο διαδεδομένα εργαλεία για τη συνέχιση της λειτουργίας των επιχειρήσεων σε εναρμόνιση με τα μέτρα προστασίας κατά του ιού, αντικαθιστώντας, όπου ήταν δυνατόν, την εντός των εγκαταστάσεων της επιχείρησης παροχή εργασίας. Οι νέες αυτές εργασιακές συνθήκες κατεύθυναν τον εθνικό νομοθέτη προς τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου της τηλεργασίας και την εξειδίκευση του τρόπου λειτουργίας της, με το άρθρο 67 του Ν. 4808/2021. Το ως άνω άρθρο ενσωματώθηκε με την υπ’ αριθμ. 123 διάταξη στο Π.Δ. 80/2022.
ΤΙ ΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Το καινούριο νομοθετικό πλαίσιο ορίζει, μεταξύ άλλων, την τήρηση των διατάξεων για την υγεία και ασφάλεια στον χώρο εργασίας υπό συνθήκες τηλεργασίας. Ειδικότερα, δυνάμει της παρ. 5 στοιχ. στ’ αρ. 123 Π.Δ. 80/2022 προβλέπεται για τον εργοδότη η εντός οκτώ (8) ημερών από την έναρξη της τηλεργασίας υποχρέωση γνωστοποίησης στον τηλεργαζόμενο των όρων υγιεινής και ασφάλειας της τηλεργασίας και των διαδικασιών αναγγελίας εργατικού ατυχήματος που ο εργαζόμενος πρέπει να τηρεί και οι οποίοι ορίζονται στην παράγραφο 9 του ίδιου άρθρου. Συγκεκριμένα, στην ανωτέρω παράγραφο θεσπίζεται η υποχρέωση του εργοδότη να «πληροφορεί τον τηλεργαζόμενο για την πολιτική της επιχείρησης, όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, η οποία περιλαμβάνει ιδίως τις προδιαγραφές του χώρου τηλεργασίας, τους κανόνες χρήσης οθονών οπτικής απεικόνισης, τα διαλείμματα, τα οργανωτικά και τεχνικά μέσα της παρ. 10 και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο». Αξίζει να σημειωθεί ότι για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία (ΥΑΕ) ισχύει η νομική αρχή της αποκλειστικής ευθύνης του εργοδότη. Ο εργαζόμενος, όμως, που απασχολείται με τηλεργασία, έχει εκ του νόμου υποχρέωση να τηρεί την νομοθεσία για την ΥΑΕ, για την οποία, όμως, αποκλειστικά υπεύθυνος εξακολουθεί να είναι ο εργοδότης. Πέραν τούτου, ο νόμος προβλέπει μαχητό τεκμήριο ότι «ο χώρος τηλεργασίας πληροί τις παραπάνω προδιαγραφές και ότι ο τηλεργαζόμενος τηρεί τους κανόνες περί υγιεινής και ασφάλειας.».
Από τα ανωτέρω θα μπορούσε να συναχθεί ότι δημιουργείται νομοθετικό κένο αφενός μεν ως προς την επιτήρηση των απομακρυσμένων χώρων εργασίας για το αν στην πράξη τηρείται από τον εργαζόμενο η νομοθεσία για την ΥΑΕ , αφετέρου δε ως προς τα εργατικά ατυχήματα στον χώρο τηλεργασίας, διότι δεν εξειδικεύονται οι διαδικασίες διερεύνησης του ατυχήματος από τα αρμόδια όργανα (υπεύθυνος ασφαλείας, ιατρός εργασίας, Επιθεώρηση Εργασίας κ.ά.). Μάλιστα, όταν ο χώρος τηλεργασίας ταυτίζεται με την κατοικία του εργαζομένου, μπορεί οι κοινές διαδικασίες επιθεώρησης τήρησης της νομοθεσίας για την ΥΑΕ και διερεύνησης του εργατικού ατυχήματος να συγκρούονται με άλλα θεμελιώδη δικαιώματά του. Ιδιαιτέρως για τα εργατικά ατυχήματα στον χώρο τηλεργασίας δεν έχει διατυπωθεί ειδικός ορισμός. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να υποτεθεί ότι θεωρείται εργατικό ατύχημα όταν ο τηλεργαζόμενος παθαίνει εγκαύματα από ζεστό νερό επειδή ετοίμαζε τον καφέ του, όπως θα έκανε στο γραφείο, αλλά δεν θεωρείται όταν συμβεί το ίδιο επειδή ετοίμαζε κάποιο γεύμα για την οικογένειά του.
Παρά την ύπαρξη των ανωτέρω κενών, ο εργοδότης φέρει αποκλειστική ευθύνη για την ΥΑΕ στον χώρο τηλεργασίας, κάτι το οποίο ενέχει προφανείς κινδύνους. Τούτο δεν παρατηρείται μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ενωσιακό, καθιστώντας αναγκαία την ενιαία ρύθμιση της κατάστασης από την Ε.Ε, ιδίως λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα εργασίας, με βάση τα οποία πολλές επιχειρήσεις παρέχουν στους εργαζομένους τους απασχόληση με τηλεργασία ή υβριδική εργασία.
